Na czym polega choroba Hashimoto?

O chorobach tarczycy mówi się wiele, jednak w tej dziedzinie wciąż pozostają pytania bez odpowiedzi. Warto więc poznać aktualne fakty – czyli jak przebiega choroba Hashimoto, jakie są jej skutki, objawy i czym można ją leczyć. Taka edukacja pozwoli zabezpieczyć swoje zdrowie bądź zweryfikować aktualne dolegliwości – szczególnie że objawy Hashimoto często bywają bagatelizowane.

Choroba Hashimoto – co to jest?

Choroba Hashimoto to choroba autoimmunologiczna – przewlekłe zapalenie tarczycy, w którym to sam układ odpornościowy atakuje gruczoł. Choroba Hashimoto funkcjonuje więc również pod pełną nazwą: przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy. Dlaczego jednak nazywa się ją chorobą Hashimoto? Ta nazwa pochodzi od nazwiska – dr Hakaru Hashimoto, dzięki któremu dziś wiemy znacznie więcej o tym schorzeniu.

Co dziele się w tarczycy osoby, która cierpi na Hashimoto? Proces autoimmunologiczny powoduje naciek limfocytów, a z czasem dochodzi nawet do zaniku tkanki gruczołowej – a to droga do niedoczynności tarczycy. Hashimoto jest bowiem często ściśle z nią powiązane, a wręcz należy do najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy.

Kogo najczęściej dotyczy chora tarczyca?

Choroba Hashimoto najczęściej doskwiera kobietom. Z reguły dotyczy to zakresu wieku 30-50, jednak coraz częściej stwierdza się zaburzony poziom hormonów tarczycy u osób w wieku lat 20. lub mniej. Z zapaleniem tarczycy mogą walczyć nawet dzieci i młodzież. Dlatego nie należy bagatelizować objawów – które niezwykle łatwo przypisać innym czynnikom – i przy podejrzeniu choroby Hashimoto, wybrać się do endokrynologa.

Choroba Hashimoto – objawy

Nie wiedząc, co to choroba Hashimoto i jak się objawia, nietrudno całkowicie pominąć tarczycę w interpretacjach swoich dolegliwości. Rozwijająca się choroba Hashimoto jest bowiem bezbolesna (w okolicy tarczycy), a powiększenie przedniej części szyi następuje dopiero w nieco bardziej zaawansowanym stadium. Jednak schorzenie doprowadza do zaburzenia prawidłowego funkcjonowania organizmu, dlatego doświadczając zapalenia tarczycy, towarzyszą nam liczne objawy, które zauważalnie wpływają na jakość naszego życia.

Jakie są objawy choroby Hashimoto? Wyróżnia się następujące dolegliwości:

• przewlekłe zmęczenie,
• senność,
• sucha skóra,
• łuszczenie i rogowacenie się skóry,
• bladość,
• żółtość skóry,
• czerwonawe plamy na ciele,
• zaparcia,
• wzdęcia,
• wzrost masy ciała,
• opuchlizny,
• odczuwanie zimna,
• łamanie paznokci,
• wypadanie włosów,
• pogorszenie pamięci,
• bóle i sztywność stawów,
• bóle mięśni,
• obniżone ciśnienie,
• zaburzenia miesiączkowania,
• niskie libido,
• problemy z płodnością,
• problemy z koncentracją,
• obniżenie nastroju,
• stany depresyjne i lękowe.

Najbardziej bezpośrednim objawem jest powiększenie lub zmniejszenie tarczycy. Na chorobę Hashimoto bezpośrednio też wpływają charakterystyczny, hipoechogeniczny miąższ i guzki widoczne przy wykonywaniu badania USG tarczycy.

Leczenie Hashimoto – kiedy udać się do lekarza?

Najczęstsze i najbardziej znane objawy Hashimoto to połączenie zmęczenia z zaparciami, wzrostem masy ciała i bladą, suchą skórą. Warto jednak sprawdzić hormony tarczycy również wtedy, gdy za sobą masz operację tego gruczołu lub radioterapię jej okolic. Znaczenie ma także historia chorób autoimmunologicznych w najbliższej rodzinie. Badania tarczycowe warto również wykonać, jeśli ma się zwiększone stężenie cholesterolu we krwi.

Choroba Hashimoto a niedoczynność tarczycy

Chorobie Hashimoto przypisuje się bycie najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy. Z niedoczynnością tarczycy wiąże się bowiem niewystarczająca ilość produkowanych hormonów, a doprowadzić do niej może właśnie przewlekłe zapalenie. Są również inne jej źródła. Niedoczynność tarczycy może być powodowana przez np. stosowanie niektórych leków bądź operacyjne usunięcie gruczołu.

Choroba Hashimoto – przyczyny

O chorobie Hashimoto wciąż niewiele wiadomo – choć uważa się, że stoi za nią stres oraz predyspozycje genetyczne. Wykazano także, że istnieją okoliczności, które mogą mieć bezpośrednie przełożenie na rozwój Hashimoto. Choroba autoimmunologiczna może być dodatkowo napędzana przez:

• infekcje,
• niedobory selenu w organizmie,
• poszczególne leki,
• duża ilość jodu w diecie,
• palenie papierosów.

Im wyższy wiek pacjenta, tym również większe prawdopodobieństwo, że wybrane objawy (psychiczne oraz fizyczne) są skutkiem choroby Hashimoto.

Choroba Hashimoto – leczenie

Niestety, medycyna jeszcze nie zna sposobu na całkowite wyleczenie choroby Hashimoto oraz niedoczynności tarczycy. Jednak istnieją sposoby leczenia choroby Hashimoto – a raczej łagodzenia konsekwencji stanu zapalnego. Jest to przyjmowanie leków regulujących gospodarkę hormonalną. Nazywa się to terapią zastępczą i polega na ciągłym obserwowaniu stanu organizmu i dopasowywaniu dawki leku do aktualnego stanu tarczycy. Leczenie choroby Hashimoto opiera się więc w pierwszych miesiącach na wykonywaniu badań co 6-8 tygodni.

Choroba Hashimoto – jakie leki się przyjmuje?

Przy chorobie Hashimoto, na samym początku przyjmuje się przeciwzapalne leki. Dopiero później zleca się zażywanie hormonu tarczycowego, czyli lewotyroksyny. Z tą chorobą autoimmunologiczną należy więc każdego ranka zażywać lek, na czczo, minimum 30 minut, a najlepiej godzinę przed śniadaniem.

Wykazano również, że zarówno na Hashimoto, jak i niedoczynność tarczycy, korzystnie wpływa dobrze dobrana dieta. Mowa tu nie tylko o jakości produktów, redukcji przetworzenia żywności i uzupełnianiu witamin oraz minerałów. Dieta w chorobie Hashimoto może mieć wyjątkowo pozytywny wpływ na stan gruczołu, jeśli zmniejszymy obecny w niej gluten. Należy także obserwować ilość spożywanego jodu.

Co warto jeść przy Hashimoto i niedoczynności tarczycy?

Choroba autoimmunologiczna znacząco utrudnia życie – dlatego warto robić wszystko, by zredukować jej skutki, nie tylko stosować farmakoterapię. Dlatego osoby z chorobą Hashimoto powinny zadbać o wyżej wspomniane aspekty w swojej diecie. Co jeszcze można jeść, by nieco zminimalizować nieprzyjemny przebieg choroby Hashimoto?

Białko bez laktozy – osoby z niedoczynnością tarczycy często żyją także z nietolerancją laktozy. Dziś na sklepowych półkach można znaleźć mnóstwo produktów (serów, jogurtów, mleka) bez laktozy, dlatego nie trzeba mocno się ograniczać. Warto jednak pamiętać także o innych źródłach białka – jak mięso czy jajka.

Błonnik – zarówno przy samym Hashimoto, jak i niedoczynności tarczycy, praca jelit jest zaburzona. Błonnik działa na nią pobudzająco i oczyszcza jelita. Dlatego przy leczeniu niedoczynności tarczycy, warto spożywać banany, awokado, migdały czy pełnoziarniste produkty. Mają niski indeks glikemiczny, ograniczają zaparcia i świetnie sycą!

Regulacja pracy tarczycy – czego nie jeść?

Jak już wspomnieliśmy – w leczeniu Hashimoto warto redukować gluten. Na rozwój chorób tarczycy wpływają jednak również inne produkty. To np. kawa, alkohol, cukier, przetworzone wędliny oraz fast-foody. Rozpoznanie choroby Hashimoto wiąże się więc z restrykcjami w zakresie żywienia – mniej lub bardziej uciążliwymi, w zależności od osobistych preferencji. Warto jednak pamiętać, że dobrą dietą nie tylko wspieramy właściwy proces produkcji hormonów tarczycy, ale także pozytywnie wpływamy na własne zdrowie. A to także ogólna profilaktyka, która może uchronić Cię przed innymi chorobami lub zaburzeniami!

Nieleczona niedoczynność tarczycy i Hashimoto – czym to grozi?

Analizując skutki, które niesie za sobą choroba Hashimoto, objawy jej ignorowania mogą być skrajnie szkodliwe. Wraz z nieleczoną niedoczynnością tarczycy, możemy nabawić się poważnych problemów zdrowotnych – m.in. kardiologicznych czy nawet psychicznych. To między innymi:

• wole – czyli powiększenie gruczołu, czasem nawet widoczne jako zwiększenie obwodu szyi;
• obrzęk śluzowaty – czyli nadmierne gromadzenie glikozaminoglikanów, które odkładają wodę i tworzą obrzęki na ciele (twarzy, dłoni, nogach);
• śpiączka hipometaboliczna – kiedy długi czas towarzyszy nam choroba Hashimoto, leczenie nie odbywa się, a do tego pojawia się infekcja, zawał, niewydolność serca, ochłodzenie lub trudna operacja, może dojść do śpiączki hipometabolicznej;
• choroby sercowo-naczyniowe – długotrwałe objawy niedoczynności to podatność na choroby układu sercowo-naczyniowego, a zatem również te, które wraz z zaniedbaną tarczycą mogą doprowadzić do śpiączki;
• depresja – uzupełnianie niedoboru hormonów chroni m.in. przed zaburzeniami bądź chorobami na podłożu psychicznym – brak leczenia może więc rozwijać je dalej, doprowadzając do głębokiej depresji.

Jak widać – zaniedbanie zapalenia tarczycy to nie tylko zwiększenie masy ciała i zmęczenie, ale także choroby serca, śpiączka i problemy ze zdrowiem psychicznym.

Jakie badania przy chorobie Hashimoto?

Aby zdiagnozować choroby tarczycy, należy wykonać szereg badań – m.in. oznaczenie stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych. Gdzie i co dokładnie zbadać, aby szybko dowiedzieć się, czy autoimmunologiczne zapalenie tarczycy dotyczy właśnie Ciebie?

Pierwszą informację od lekarza usłyszymy najszybciej, wykonując badanie USG tarczycy. Na nim lekarz może zobaczyć hipoechogeniczny miąższ bądź guzki.

Pozostałe testy wykonuje się z krwi, w diagnostyce. To oznaczenie stężenia:

• TSH,
• FT3,
• FT4,
• anty-TPO,
• anty-TG.

Warto pamiętać, by zawsze interpretować wyniki badań z lekarzem, gdyż różne stężenia hormonów czy przeciwciał będą sugerować inną diagnozę – np. utajoną lub jawną niedoczynność tarczycy

FAQ:

• Co to jest choroba Hashimoto?

Hashimoto to choroba autoimmunologiczna, a dokładniej przewlekłe zapalenie tarczycy, która atakowana jest przez układ odpornościowy. Hashimoto nie da się wyleczyć – możliwe jest jedynie łagodzenie objawów.

• Jakie są objawy Hashimoto?

Najczęstsze objawy choroby Hashimoto to zmęczenie, sucha, blada, łuszcząca się skóra, zaparcia, wzrost masy ciała, bóle stawów i wrażliwość na zimno.

• Jak wyregulować pracę tarczycy?

Nie da się całkowicie przywrócić tarczycy do normy, jednak można maskować skutki schorzenia, przyjmując hormon tarczycowy – lewotyroksynę. To tzw. terapia zastępcza. Należy obserwować regularnie poziom hormonów i dopasowywać dawkę leku.