Zaparcia – przyczyny i objawy. Co na zaparcia?

Zaparcia i ból brzucha zwykle idą w parze, a wraz z nimi także inne objawy, które stanowią duży dyskomfort i obniżają jakość życia. Niestety na tę przypadłość cierpi coraz więcej osób, niezależnie od wieku. Bardzo często przyczyną dolegliwości może być niezdrowy tryb życia, nieodpowiednia dieta, a nawet poważna choroba. Co na zaparcia okaże się najskuteczniejsze i jak sobie z nimi radzić? Odpowiadamy!

Zaparcia – co to jest?

Zaparcie to powszechna choroba układu pokarmowego, która dotyczy nawet 20-30% populacji. Zatem problem ten występuje bardzo często i dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. Związany jest ze zbyt niską częstotliwością wypróżnień, podczas których oddawanie stolca jest utrudnione i często wiąże się z uczuciem niepełnego wypróżnienia, co stanowi duży dyskomfort.

Zaparcie nazywane jest również zatwardzeniem i może mieć wiele różnych przyczyn, jednak w większości przypadków można je wyeliminować i tym samym szybko zauważyć poprawę. Najczęściej zaparcia ustępują po zmianie trybu życia, stosowaniu zaleceń dietetycznych, a także spożywaniu suplementów diety, które wspomagają prawidłową pracę jelit i całego układu pokarmowego.

Zaparcia – przyczyny

U dorosłej osoby najczęściej pasaż jelitowy, którym określa się czas potrzebny do przemieszczenia się zjedzonego pokarmu przez cały przewód pokarmowy, trwa około 72 godziny. Oczywiście może się różnić z uwagi na spożyte posiłki, ilość płynów czy wykonywane aktywności, co może go nieznacznie wydłużyć lub skrócić.

Właśnie z tego względu, jeśli wypróżnienia odbywają się minimum raz na 3 dni to znak, że wszystko jest w porządku. Jednak w przypadku wydłużenia się tego czasu, warto zacząć szukać przyczyn, oczywiście gdy nie jest to jednorazowa sytuacja. Wśród najpopularniejszych z nich można wymienić:

• schorzenia neurologiczne,
• anomalie w budowie i tym samym niedrożność jelit,
• choroby jelita grubego bądź układu pokarmowego,
• guz rozrastający się w jelicie grubym, zwężający jego światło,
• stan zapalny w układzie pokarmowym,
• niedoczynność tarczycy,
• depresja,
• uczulenie na mleko krowie,
• stres,
• cukrzyca,
• zespół jelita drażliwego,
• zaburzenia czynnościowe,
• endometrioza,
• przepuklina,
• nowotwór,
• hemoroidy.

Zatem jak widać, przyczyny zaparć mogą być zupełnie różne, przez co nie warto zwlekać, szczególnie gdy źródłem problemu może być poważna choroba. Im wcześniej zdiagnozujemy swój stan kliniczny, tym lepiej. Poznanie przyczyny zatwardzenia umożliwi wprowadzenie odpowiedniego leczenia lub suplementacji, co jednocześnie pozwoli zniwelować objawy zaparć, które bywają bardzo uciążliwe.

Rodzaje zaparć

Ze względu na różne przyczyny zaparć, wśród ich rodzajów można wymienić:

• zaparcie przypadkowe – spowodowane przez konkretną sytuację, np. długa podróż, nagła zmiana diety, choroba gorączkowa,
• zaparcie krótkotrwałe – zwykle nie trwa długo, jednak ma charakter nawracający, i cechuje się mieszaniem problemu zatwardzenia z prawidłowym wypróżnianiem się,
• zaparcie przewlekłe – znane również jako nawykowe lub atoniczne, to długotrwały problem, który mieć różne przyczyny, od mniej do bardziej poważnych,
• zaparcie idiopatyczne – związane z nieodpowiednią dietą, brakiem aktywności, siedzącym trybem życia bądź piciem niewystarczającej ilości płynów.

Zaparcia – objawy

Nie zawsze zaparcia oznaczają poważne problemy zdrowotne, jednak mogą wyraźnie pogorszyć jakość naszego życia, gdy każdego dnia odczuwamy duży dyskomfort podczas wypróżniania się lub też zbyt rzadko korzystamy z toalety. Sam przebieg procesu defekacji zależy od kilku różnych czynników. Wpływa na niego praca układu pokarmowego i ruchy perystaltyczne jelit, częstotliwość spożywania posiłków oraz ilość wypijanych dziennie płynów.

Warto wiedzieć, że kilkudniowe odstępstwa nie są powodem do niepokoju. Jednak gdy w ciągu tygodnia wypróżnienie następuje rzadziej niż trzy razy, to można mówić o zaparciu. Szczególnie gdy zaobserwujesz objawy takie jak:

• uczucie pełności,
• bóle brzucha,
• wzdęty i napięty brzuch,
• uczucie rozpierania w okolicach jelit,
• krew w kale,
• pozorne wrażenie tycia,
• u szczupłych osób wyczuwalne masy kałowe podczas dotykania brzucha,
• zatrzymanie stolca,
• oddawanie stolca rzadziej niż 3 razy w tygodniu,
• wydalanie twardego kału, czemu towarzyszy ból,
• uczucie niepełnego wypróżnienia,
• brak apetytu,
• zawroty głowy,
• częste odbijanie,
• mdłości.

W diecie należy unikać:

• pszennego pieczywa,
• tłustego nabiału,
• makaronów,
• smażonych dań,
• słodyczy,
• słodzonych napojów gazowanych,
• podrobów,
• fast foodów.

Oczywiście bardzo ważne jest także regularne spożywanie posiłków, co pozwoli uregulować właściwy rytm wypróżnień.

Jak rozpoznać zaparcia – diagnoza

Aby rozpoznać zaparcia i postawić prawidłową diagnozę lekarz z pewnością przeprowadzi wywiad z pacjentem. Podczas dialogu zapyta o tryb życia, częstotliwość wypróżnień, wygląd oddawanego stolca, przyjmowane leki, inne objawy towarzyszące zatwardzeniu.

Oczywiście w przypadku jakichkolwiek wątpliwości pacjent zostanie skierowany na badania dodatkowe, w morfologię krwi, poziom glukozy, OB, mocznika, TSH, kreatyniny oraz na analizę stolca. W przypadku osób, które ukończyły 50. rok życia, zalecane jest wykonanie kolonoskopii, czyli badania endoskopowego.

Zaparcia przed okresem,

Zaparcia podczas okresu to również zupełnie naturalne zjawisko, które minie po pojawieniu się miesiączki. Jest to spowodowane zmieniającym się w czasie cyklu stężeniem hormonów, co bezpośrednio wpływa na czynność jelit. Z tego względu w fazie lutealnej (druga faza cyklu) możemy odczuwać większą skłonność do zatwardzenia oraz wydłużony czas pasażu jelitowego, co nie powinno niepokoić, o ile problem minie po kilku dniach. W innym przypadku warto wybrać się na konsultację ginekologiczną.

Zaparcia w ciąży – objawy

W ciąży wzrasta ryzyko pojawienia się zaparć i przykrych objawów z nimi związanych. Sprzyja temu burza hormonalna, a także powiększająca się macica, która powoduje ucisk na jelita. Dodatkowym problem może być zwiększone wchłanianie wody, co wiąże się z odwodnieniem i tym samym zagęszczeniem mas kałowych. Zaparcia mogą zacząć szczególnie doskwierać w zaawansowanej ciąży, gdy kobieta ogranicza aktywność fizyczną i większość czasu spędza w pozycji leżącej.

Zaparcia – domowe sposoby

Warto również poznać domowe sposoby na zaparcia, które mogą szybko zniwelować odczuwany dyskomfort. Warto przede wszystkim zadbać o prowadzenie regularnego trybu życia, a o poranku, tuż po przebudzeniu, wypić szklankę letniej wody, kefiru bądź kompotu z suszonych śliwek, a wieczorem zjeść dwie łyżki miodu. Warto także unikać stosowania środków przeczyszczających, zażywając je tylko w nagłych przypadkach lub wedle zaleceń lekarza.

Nie można zapominać o odpowiedniej diecie. Wprowadzenie do niej pokarmów z błonnikiem to najszybszy sposób na zaparcia, który jednocześnie nie wiąże się z dużym poświęceniem z naszej strony. Świetnym uzupełnieniem diety są także herbatki ziołowe, które eliminują ryzyko powstawania zaparć, gdyż wpływają na prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego i na odpowiednią częstotliwość wypróżnień.

Zaparcia – dieta wspomagająca perystaltykę jelit

Dieta ma kluczowe znaczenie w leczeniu i profilaktyce zaparć. Spożywane posiłki i przekąski powinny być bogate w składniki takie jak:

• suszone śliwki,
• pieczywo razowe,
• kaszę,
• surowe warzywa i owoce pestkowe, w tym maliny, jeżyny i truskawki,
• płatki owsiane,
• otręby pszenne,
• jogurty naturalne, maślanki i kefiry,
• niełuskany ryż,
• siemię lniane,
• rośliny strączkowe.

Co na zaparcia – leki i tabletki pomocne w leczeniu zaparć

Leczenie zaparć warto rozpocząć od konsultacji ze specjalistą, który skieruje na kompleksowe badania w razie potrzeby, niezbędne w prawidłowej diagnozie. Dodatkowo w przypadku uciążliwego problemu, który utrudnia normalne funkcjonowanie, z pewnością przepisze odpowiednie leki, saszetki, syropy lub tabletki, które wspomogą perystaltykę. Ich skład najczęściej zawiera substancje czynne, które rozwiązują problem zatwardzenia i tym samym szybko przynoszą ulgę.

Należy pamiętać, że skutki zaparć mogą stanowić duże zagrożenie życia i zdrowia, dlatego problemu z zatwardzeniem nie można lekceważyć.

Jak zapobiegać zaparciom?

Nie bez powodu każdy z nas doskonale zna powiedzenie „lepiej zapobiegać niż leczyć”, w którym jest mnóstwo racji. Dotyczy to również problemu zaparć. Warto zatem zadbać o profilaktykę i wykorzystać pewne rozwiązania, które uchronią nas przed tym nieprzyjemnym dyskomfortem.

Co sprawdzi się najlepiej? Zdecydowanie zmiana trybu życia. Wskazane jest więcej ruchu, aktywności fizycznej, picie dużej ilości płynów dziennie, a także spożywanie pokarmów zawierających błonnik o stałych porach, który pobudza perystaltykę jelit i reguluje pracę przewodu pokarmowego. Niekiedy przyczyną mogą być stosowane leki, dlatego warto zgłosić problem lekarzowi prowadzącemu, być może zaproponuje wdrożenie innych medykamentów, które będą lepiej tolerowane przez organizm.

Warto także stosować różnego rodzaju suplementy diety, które pozytywnie wpływają na pracę jelit i całego układu pokarmowego – regulują go i przyspieszają metabolizm. Najlepiej sięgać po naturalne preparaty, które jednocześnie nie wywierają negatywnego wpływu na organizm.

Zaparcia i ból brzucha – gdzie szukać pomocy?

Może się zdarzyć, że w przypadku uciążliwych zaparć, które utrudniają życie i mocno pogarszają jego jakość, nie obejdzie się bez pomocy specjalisty. Warto w takiej chwili skorzystać z najszybszej drogi, czyli konsultacji lekarskiej online. Lekarz podczas rozmowy może wystawić refundowaną receptę, znaną jako „e-recepta” bądź zwolnienie lekarskie online, jeśli zajdzie taka potrzeba. Taka forma pomocy jest wygodna dla pacjenta, gdyż nie ma konieczności stania w kolejce w przychodni.

FAQ:

1. Zaparcia – jak leczyć?

Leczenie zaparć powinno się skonsultować ze specjalistą, który przepisze odpowiednie leki wspierające prawidłowe funkcjonowanie jelit i układu pokarmowego. Na co dzień warto wspomagać leczenie dietą bogatą w błonnik pokarmowy, a także spożywać posiłki z dodatkiem siemienia lnianego.

2. Zaparcia – jak sobie radzić z dolegliwościami?

W celu wyeliminowania zaparć bardzo istotne jest zwiększenie aktywności fizycznej, zmiana diety, spożywanie regularnych posiłków oraz odpowiednie nawodnienie organizmu. W przypadku braku poprawy może się okazać, że wizyta u specjalisty będzie konieczna oraz wdrożenie leczenia bądź suplementacji.

3. Zaparcia – jakie są przyczyny i objawy?

Przyczyną zaparcia może by nieprawidłowa dieta, odwodnienie, brak aktywności, a także stres i poważne choroby, wymagające diagnozy. Natomiast do najczęściej pojawiających się objawów należy ból brzucha, wzdęcia, uczucie niepełnego wypróżnienia, twardy stolec, mdłości, brak apetytu, ból przy defekacji czy częste odbijanie.