Wysoki puls – czy jest niebezpieczny?

O ile po intensywnym treningu, kubku kawy czy stresującej sytuacji przyśpieszone tętno nie musi być powodem do zmartwień, o tyle bez widocznego powodu – już tak. Szybsze bicie serca może generować również inne niepokojące objawy, które przeszkadzają nam w codziennym funkcjonowaniu. Wyjaśniamy więc, czym grozi wysoki puls i kiedy powinniśmy interweniować, a przede wszystkim – jak go obniżyć.

Prawidłowy puls serca, czyli jaki?

Żeby móc rozmawiać o tym, jak wysoki puls wpływa na nasze życie, najpierw warto zdefiniować puls prawidłowy. Tętno, czyli liczba uderzeń serca na minutę, różni się nie tylko w zależności od Twojego stanu – inne jest w spoczynku, a inne podczas aktywności fizycznej – ale też od wieku. Prawidłowy puls (tętno) u poszczególnych grup wiekowych kształtuje się następująco:

Prawidłowe tętno wskazuje, jak często powinny zachodzić skurcze serca i ruch naczyń tętniczych. To z kolei wiąże się z wieloma innymi procesami zachodzącymi w obrębie układu sercowo-naczyniowego. Nie bez powodu lekarze rutynowo sprawdzają swoim pacjentom częstotliwość pulsu – ten parametr mówi nam wiele nie tylko o samym sercu, ale także o funkcjonowaniu całego organizmu.

Jeśli zmierzysz sobie puls przy spokojnym oddechu i tętno spoczynkowe będzie wyższe niż liczba uderzeń serca dla Twojej grupy wiekowej, nie musisz się od razu martwić. Niezbędne jest wówczas mierzenie pulsu codziennie przez kolejne dni. Zrób sobie dzienniczek i zapisuj wyniki pomiaru.

Powyższe liczby zostały ustalone, żeby mieć się do czego odnieść, ale każdy organizm jest inny. Nie obawiaj się od razu, że masz kołatanie serca, gdy Twój puls raz wzrośnie do 95. Powodem do niepokoju jest stale utrzymujący się puls powyżej 100 uderzeń na minutę.

Wysoki puls – niepokojące objawy

Wyżej napisaliśmy, jak rozpoznać zbyt wysokie tętno po liczbie skurczy serca na minutę. Spójrzmy jednak na to z drugiej strony. Jakie objawy podpowiadają, że powinniśmy skontrolować pracę serca i zmierzyć puls? Do najczęstszych należą:

• spłycony oddech,
• zimne poty,
• ucisk w klatce piersiowej,
• ból mostka,
• zawroty głowy,
• napięcie nerwowe.

Jeśli powyższe symptomy pojawiają się często, koniecznie zacznij regularnie mierzyć swój puls. Z kolei jeśli już to robisz i często notujesz wysokie wartości tętna, a dodatkowo masz powyższe objawy – czas na zajęcie się swoim sercem.

Czym grozi wysoki puls – tachykardia

Miarowy puls utrzymujący się na poziomie ponad 100 uderzeń na minutę w stanie spoczynku określa się mianem tachykardii. Wyżej wymienione objawy szybkiego bicia serca mogą więc świadczyć zarówno o przejściowych nieprawidłowościach w organizmie, jak i o rozwijającej się tachykardii. Choroba ta może z kolei prowadzić do (nawet śmiertelnych) powikłań, np. udaru mózgu.

Podwyższony puls może wiązać się z zaburzeniami różnych części mięśnia sercowego:

• tachykardia nadkomorowa – w tym przypadku zbyt duża liczba uderzeń serca pochodzi z jego przedsionków. Spotykamy się wówczas z takimi określeniami jak trzepotanie czy migotanie przedsionków. Mięśnie przedsionków zaczynają drzeć w sposób nieskoordynowany, przez co akcja serca przyśpiesza.
• tachykardia komorowa – impuls jest generowany przez komory serca, więc mamy tu do czynienia z migotaniem komór;
• tachykardia zatokowa – przyśpieszony rytm pracy serca pochodzi z węzła zatokowego, czyli naturalnego rozrusznika serca.

Wysoki puls – dlaczego odczuwamy kołatanie serca?

Powodem podwyższonego tętna nie zawsze są choroby serca czy inne problemy zdrowotne. Tętno zależy od naszej aktywności fizycznej, przyjmowanych leków i używek, a także stanu emocjonalnego, więc zmienia się w ciągu dnia.

Naturalne przyczyny wysokiego pulsu (tachykardii) to np. zdenerwowanie, strach, stres – szybsze bicie serca to naturalna reakcja na wymienione odczucia. Twoja krew żwawiej płynie, a adrenalina daje Ci bodziec do walki lub ucieczki (reakcja „fight-or-flight”). Mocna kawa i wysiłek fizyczny także przyśpieszają skurcze mięśnia sercowego.

Problem pojawia się, gdy mamy wysoki puls w stanie spoczynku albo gdy swoim zachowaniem ciągle doprowadzamy do przyśpieszenia bicia serca.

Jakie przyczyny tachykardii (podwyższonego tętna) są więc istotne?

• reakcja na przyjmowany lek – w ulotce znajdziesz informację o tym, czy substancja może wywoływać niepożądane skutki uboczne;
• używki – nadmiar kofeiny (kawa, herbata, napoje energetyczne, suplementy), częste picie alkoholu, palenie papierosów, zażywanie narkotyków stymulujących;
• choroby serca – niewydolność serca, choroba wieńcowa, zapalenie mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu serca czy choroba zastawek mogą się objawiać wysokim tętnem;
• wrodzone wady serca;
• choroby układu krążenia – podwyższone ciśnienie krwi bądź nadciśnienie tętnicze;
• inne choroby – infekcja, anemia, choroby płuc, nadczynność tarczycy, otyłość;
• zaburzenia psychiczne – np. nerwice, zaburzenia lękowe;
• niedotlenienie;
• odwodnienie.

Nie powinniśmy się więc zastanawiać tylko nad tym, czym grozi wysoki puls, ale także nad tym, co to oznacza i jakie choroby mogą się w ten sposób objawiać. Nie lekceważ podwyższonego tętna, bo może być zarówno przyczyną, jak i objawem poważnego schorzenia!

Jak obniżyć wysoki puls?

Zbyt wysoki puls zmniejsza komfort naszego życia. Wyżej opisane objawy mogą znacznie utrudnić nam codziennie funkcjonowanie, albo – w bardziej zaawansowanej postaci – rozwinąć się w poważne dolegliwości. Co można zrobić samodzielnie, żeby choć trochę obniżyć wysokie tętno?

Po pierwsze używki – ograniczając kofeinę, alkohol i papierosy, możemy obniżyć tętno do naturalnych wartości. Spróbuj też zlokalizować sytuacje stresogenne, budujące negatywne napięcie – może to Twoja psychika jest odpowiedzialna za zaburzenia tętna, a wtedy rozwiązaniem może być wizyta u psychologa lub psychiatry albo techniki relaksacyjne. Zrezygnuj na jakiś czas ze słodyczy i innych źródeł dużej ilości cukrów, bo dieta także może być przyczyną problemu.

Doraźną metodą na obniżenie tętna jest zaczerpnięcie świeżego powietrza, zmoczenie twarzy w zimnej wodzie czy wypicie dużej ilości wody.

Niskie ciśnienie i wysoki puls

Ciśnienie tętnicze i praca mięśnia sercowego są ze sobą nierozerwalnie powiązane – krew wypływa z mięśnia sercowego i dzięki niemu jest pompowana do całego organizmu. Nie bez powodu ciśnieniomierze wskazują też wysokość pulsu. Niskie ciśnienie i przyspieszone bicie serca to często występujący zestaw parametrów, który może być powodem do niepokoju.

O czym świadczy wysoki puls przy niskim ciśnieniu? Przyczyną może być reakcja na dany lek (np. moczopędny, nasenny czy obniżający ciśnienie krwi), ale też jedno z poniższych schorzeń:

• niewydolność serca,
• choroby tarczycy lub kory nadnerczy,
• nerwica,
• wada zastawek serca.

Często powodem złego samopoczucia jest również długotrwała biegunka, wymioty, gorączka, a także zbyt mała ilość wypitych płynów w porównaniu z ilością wydalanego moczu. Słowem – odwodnienie. Bardzo ważne jest więc dostarczanie sobie odpowiedniej ilości wody w ciągu dnia, nawet jeśli chorujemy i ostatnia rzecz, na jaką mamy ochotę to picie czy jedzenie.

Bardzo wysokie ciśnienie – co robić?

Tak jak zbyt niskie ciśnienie, wysokie wartości również wymagają interwencji, zwłaszcza gdy pojawiają się przez długi czas. Podwyższony puls może występować wspólnie z podwyższonym ciśnieniem w sytuacjach nad wyraz stresujących. Skoki ciśnienia dotyczą każdego z nas, ale trzeba obserwować swój organizm i mieć na oku przyczyny i objawy. Jeśli na przykład po wypiciu kawy poczujesz zawroty głowy, ból w klatce piersiowej czy drżenie rąk, masz wskazówkę, że kofeina nie działa na Ciebie dobrze.

Wraz ze skokami ciśnienia mogą pojawić się różne symptomy:

• nadmierna potliwość,
• ogólne osłabienie,
• ból gałek ocznych,
• problemy ze złapaniem tchu,
• mocne zaczerwienienie twarzy,
• krwotoki z nosa.

Czy można obniżyć puls lekami?

Tak – osoby zmagające się zarówno ze zbyt wysokim tętnem, jak i skokami ciśnienia mogą znacznie poprawić jakość swojego życia dzięki farmakoterapii. Leki na receptę mogą zniwelować również wiele przyczyn wysokiego pulsu, m.in. przewlekły stres.

Jeśli więc występują u Ciebie powyższe objawy, albo mierzysz sobie puls i jego wartość jest zbyt wysoka, warto porozmawiać z lekarzem. Jak maksymalnie skrócić cały proces kontaktu ze specjalistą i wystawiania recepty? Wystarczy, że wybierzesz dolegliwość, która Ciebie dotyczy w naszym formularzu – lekarz sam do Ciebie oddzwoni i wyjaśni, jak obniżyć puls zmianą zachowania, a także wystawi Ci e-receptę.

FAQ:

1. Wysoki puls – przyczyny

Wartość tętna wzrasta z przyczyn naturalnych np. po wysiłku fizycznym czy w silnym stresie. Powody mogą być też bardziej niepokojące: wrodzona wada lub choroba serca, anemia, choroba płuc lub tarczycy, hipoglikemia, odwodnienie, nadmiar kofeiny, papierosów lub silniejszych używek.

2. Wysokie tętno, wysokie ciśnienie – kiedy wezwać pogotowie?

Przeszywający ból w klatce piersiowej, duszności, silne zawroty głowy, krwawienie z nosa, a nawet omdlenia – takie dolegliwości mogą być dla Ciebie niebezpieczne i świadczyć o nieprawidłowościach w układzie krążenia. Najlepiej skontaktować się wówczas bezpośrednio z lekarzem lub wezwać karetkę.

3. Jak obniżyć podwyższony puls?

Jeśli to jednorazowa sytuacja, wyjdź zaczerpnąć świeżego powietrza, wypij chłodną wodę i głęboko oddychaj. W razie powtarzających się objawów niezbędny będzie kontakt z lekarzem.