Antykoncepcja hormonalna – wszystko, co warto o niej wiedzieć

Antykoncepcja hormonalna to najchętniej wykorzystywany sposób zapobiegania ciąży. Stosunkowo łatwo dostępny, bardzo skuteczny i na pewno mniej kłopotliwy niż inne. Zobacz, czym jest antykoncepcja hormonalna, jaką postać może przyjąć i upewnij się, czy jest dla Ciebie.

Czym jest antykoncepcja hormonalna

Antykoncepcja hormonalna adresowana do kobiet polega na dostarczeniu organizmowi syntetycznych hormonów, których celem jest hamowanie owulacji i zapobieganie zapłodnieniu.

Hormonalne preparaty antykoncepcyjne stosuje się także przy leczeniu niektórych schorzeń i dolegliwości kobiecych, np. braku miesiączki, zespołu napięcia przedmiesiączkowego, niewydolności jajników.

Antykoncepcja hormonalna to nie tylko pigułki. Różne rodzaje antykoncepcji hormonalnej

Najpowszechniejszym rodzajem antykoncepcji hormonalnej jest doustna, czyli popularne pigułki. Ten rodzaj antykoncepcji stosuje większość kobiet. Warto jednak wiedzieć, że nie jest to jedyna metoda na wprowadzenie hormonów do organizmu.

Na drugim miejscu są plastry antykoncepcyjne, służące do przyklejenia na ramieniu.

Na kolejnych miejscach znajdują się:

– antykoncepcyjny krążek dopochwowy,

– zastrzyki,

– implanty,

– wkładki domaciczne – nie wszystkie, ale niektóre mogą uwalniać hormony.

O wyborze najlepszej metody antykoncepcyjnej decyduje lekarz, jednak kobieta może, i powinna, poinformować go, jaka ją najbardziej interesuje. Jeśli kobieta chce nosić wkładkę domaciczną, lekarz nie będzie upierał się przy plastrach bądź pigułkach, chyba że będą ku temu naprawdę poważne powody.

Antykoncepcja hormonalna – prawdy i mity

Przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej nie można zajść w ciążę – to najczęściej powielany mit. Faktycznie celem antykoncepcji hormonalnej jest zapobieganie ciąży, ale… jedyną stuprocentową metodą jest przysłowiowa „szklanka wody zamiast”.

Szacuje się, że przy prawidłowym stosowaniu antykoncepcji hormonalnej ryzyko zajścia w ciążę wynosi około 0,5%, czyli faktycznie niewiele. Jednak wzrasta ono w przypadku infekcji, szczególnie tych dotykających bezpośrednio układ pokarmowy i powiązanych z wymiotami. Innym powodem „zajścia” może być zapomnienie o łyknięciu pigułki, jeśli kobieta zdecyduje się na antykoncepcję doustną. W takim przypadku już do końca cyklu powinna stosować dodatkowe zabezpieczenie np. w postaci prezerwatywy.

Stosując antykoncepcję hormonalną, kobieta na pewno utyje. Hmm, na pewno to Kopernik nie żyje, jak mawiają złośliwi, a z tym tyciem to różnie bywa. Jeśli przyjmowane hormony powodują nagły wzrost apetytu lub dają efekt zatrzymywania wody w przestrzeni międzykomórkowej, warto poprosić lekarza o ich zmianę. Ogólnie hormony to nie sterydy, dobrze dobrane nie powinny dać efektów ubocznych w postaci nadmiarowych kilogramów.

Stosowanie antykoncepcji hormonalnej prowadzi do raka, to chyba ulubiony argument sceptyków. Ile w nim prawdy? Przyjmowanie hormonów nie jest bezpośrednią przyczyną pojawienia się jakiegokolwiek nowotworu, niemniej może zwiększyć lub zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia.

I tak, według badań, stosowanie antykoncepcji hormonalnej zwiększa ryzyko wystąpienia raka piersi, szyjki macicy i wątroby, ale jednocześnie zmniejsza ryzyko pojawienia się raka macicy i jajnika. Przy czym trzeba wyraźnie podkreślić, że kobiety, które nie stosują antykoncepcji hormonalnej, także są narażone na pojawienie się u nich wyżej wymienionych nowotworów.

Lekarze wskazują jeszcze jedną ważną rzecz – większa wykrywalność nowotworów u kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną wynika przede wszystkim z faktu, iż kobiety te są pod stałą opieką lekarza ginekologa. W ich przypadku zmiany patologiczne wykrywane są szybciej, a szanse na skuteczność terapii zdecydowanie większe.

Antykoncepcja hormonalna obniża popęd seksualny. To akurat nie do końca mit, choć też nie do końca prawda. Faktem jest, że największy poziom libido u kobiety przypada na dni płodne, a tych przy stosowaniu antykoncepcji nie ma. Z drugiej strony trudno oskarżać hormony o całe zło świata. Na popęd seksualny wpływa też ogólne samopoczucie, brak stresu, stan emocjonalny, atrakcyjność seksualna partnera. Jeśli jednak kobieta widzi wyraźne powiązanie między rozpoczęciem stosowania antykoncepcji a spadkiem libido, powinna porozmawiać o tym z lekarzem.

Antykoncepcją hormonalną można leczyć bolesne miesiączki. Leczyć, jak leczyć, ale złagodzić dolegliwości faktycznie można. W czasie przyjmowania antykoncepcji hormonalnej krwawienie jest wyraźnie krótsze i praktycznie nie występują uciążliwe bóle podbrzusza, ud i pleców. Trzeba jednak pamiętać, że wszystkie objawy wrócą po zaprzestaniu przyjmowania hormonów. Wiele kobiet zauważa wyraźną poprawę w tej kwestii dopiero po urodzeniu dziecka.

Antykoncepcja hormonalna pomaga zapobiegać chorobom przenoszonym drogą płciową. No niestety nie. Znaczne ograniczenie możliwości zajścia w ciążę nie ma nic wspólnego z chorobami układu rozrodczego. Jeśli kochankowie obawiają się możliwości zakażenia (dotyczy to zazwyczaj osób, które uprawiają seks z różnymi partnerami) powinni stosować prezerwatywy mimo przyjmowania przez kobietę antykoncepcji hormonalnej.

Co może obniżyć skuteczność antykoncepcji hormonalnej?

Niektóre leki obniżają skuteczność doustnej antykoncepcji hormonalnej, dlatego każdorazowo trzeba poinformować lekarza o jej stosowaniu. Szczególną ostrożność trzeba zachować przy przyjmowaniu leków:

– przeciwdepresyjnych,

– przeciwgruźliczych,

– przeciwgrzybiczych,

– przeciwwirusowych,

– przeciwpadaczkowych,

– przeczyszczających.

Istotne jest też, by pamiętać, że skuteczność doustnej antykoncepcji hormonalnej może obniżyć paracetamol przyjmowany w dużych ilościach. Za bezpieczną uznaje się 3 g, czyli sześć klasycznych tabletek. Czyli lepiej nie leczyć bólu głowy paracetamolem, bo… można mieć jeszcze większy ból głowy 😉

Alkohol sam w sobie nie obniża skuteczności antykoncepcji hormonalnej, więc lampka wina do kolacji nie zrobi nic złego. Natomiast skutkiem nadmiernego spożycia alkoholu mogą być wymioty, a więc i usunięcie z organizmu niewchłoniętej tabletki, co niestety obniży skuteczność antykoncepcji w całym cyklu.

Zioła i owoce także mogą obniżyć skuteczność antykoncepcji hormonalnej. Może nie owoce same w sobie, ale witamina C przyjmowana w zbyt dużych dawkach nie tylko w postaci syntetycznej, ale też naturalnej. Wśród ziół o niepożądanym działaniu wymienia się przede wszystkim dziurawiec.

Co ciekawe, sok z grapefruita lub sam grapefruit także niekorzystnie wpływa na tabletki antykoncepcyjne. Zaleca się minimum czterogodzinną przerwę między przyjęciem tabletki a piciem lub jedzeniem tego skądinąd zdrowego owocu.

Obniżona skuteczność antykoncepcji doustnej może być spowodowana także brakiem systematyczności. To bardzo ważne, by przyjmować pigułki codziennie o tej samej godzinie. Warto ustawić sobie przypominajkę w smartfonie, zanim nabierze się odpowiedniego nawyku.

Czy antykoncepcja hormonalna jest dla wszystkich kobiet? Przeciwwskazania do stosowania antykoncepcji hormonalnej

Chociaż antykoncepcja hormonalna wydaje się przyjazna i bezpieczna, jest pewna grupa kobiet, która niestety musi obyć się bez niej. O tym sposobie zapobiegania ciąży muszą zapomnieć kobiety, które:

– mają dużą nadwagę – BMI powyżej 35,

– palą papierosy,

– mają nadciśnienie tętnicze,

– borykają się z chorobą (lub chorobami) wątroby,

– w przeszłości cierpiały na choroby nowotworowe powiązane z poziomem estrogenów (np. rak piersi),

– leczą się bądź leczyły na choroby naczyń krwionośnych lub są genetycznie obciążone możliwością wystąpienia takiej choroby.

Antykoncepcja hormonalna powinna być dobrana przez lekarza ginekologa. W żadnym przypadku kobiety nie powinny „częstować się” pigułkami, których już nie potrzebują ich koleżanki. To nie landrynki, żeby były dobre dla wszystkich ;-). Pierwszą receptę lekarz powinien wystawić na wizycie w gabinecie. Kolejną można dostać choćby tu: https://recepty24.com/e-recepta/.